E viva Ángel Santos, tamén. E Peque Varela, a autora de 1977, a prodixiosa curta de animación que debuxa a construción dunha identidade. E Gonçalo Tocha, o de Balaou, o deslumbrante caderno de bitácora dunha viaxe que remexe corpo e mente do que non me cansarei de falar (ben). E viva a Lara Bacelo que mestura estilos e formatos, do documentario ao videopoema, da pantalla grande a Youtube. Mais en xustiza este post non debería titularse doutro xeito que non fose “Viva Xurxo González!”. E non só polo seu esforzo incansábel para tirar do carro da primeira edición do Filminho, ou pola súa amabilidade e bonhomía, senón porque foi quen de inserir nun certame inimaxinabelmente humilde unha presa de títulos maxistrais, agachados no medio dunha programación sen medida, cunha intuición valente que oxalá fose común noutros festivais, tamén naqueles que pasan por ser moi modernos e radicais. O palmarés do Filminho, do que me sinto, dígoo máis unha vez, extraordinariamente orgulloso, está inzado de nomes aos cales a etiqueta de “prometedor” xa se lles queda pequena. O Grande Premio compartido por Ángel Santos e Oliver Laxe é seguramente o primeiro que reciben no noso país; non é mérito dos membros do xurado, que nos limitamos a constatar o obvio, senón de Xurxo, que viu neles moito máis que moitos outros.



Tiven noticia de Ángel Santos hai algún tempo, cando presentou no CGAI, case de incógnito, unha pequena marabilla disfrazada de proxecto de fin de curso, Septiembre (Los amores jóvenes). O seu novo traballo, O cazador, o primeiro cunha produción convencional, parte do conto homónimo de Anton Chekhov para elaborar un fascinante exercicio de representación estruturado en tres bloques: a lectura que unha muller fai do relato; a escenificación teatral do texto, a maneira de ensaio, sen decorados, por parte dun actor e unha actriz, e a seguir a súa reconstrución cinematográfica, cos mesmos intérpretes como protagonistas. Unha reflexión sabia sobre o proceso de adaptación aniña no corazón de cada plano desta alfaia formalista e rigorosa, que mira de esguello a Straub e parece estar ao día das cousas que acontecen no cinema contemporáneo. As espléndidas actuacións de Marta Pazos e Lois Soaxe, nomeadamente deste último, e a contida concepción artística do seu director, sutil até na elección da música, fan d'O cazador -na miña opinión, a mellor película de ficción da historia do audiovisual galego- unha obra mestra no sentido máis literal do termo: unha da cal tirar moitas aprendizaxes. A máis importante, que unha curtametraxe debe ser por riba de todo un filme; de pequena duración, si, mais un filme, completo e valioso en si mesmo.



Máis libre, e xustamente por iso aínda máis estimulante, é París #1, a primeira entrega dun tríptico co cal Oliver Laxe quere responderse á pregunta que é Galiza. Menos hermético que antes, e en consecuencia máis humano e apaixonado, Oliver pasea a súa cámara curiosa nunha peza que quere ser unha entusiasta celebración da imaxe. A súa ollada é limpa, máis que inxenua, semellante á dun neno que se deixa seducir pola presenza dos animais ou polo voo dun helicóptero. A rodaxe dun filme, unha poxa, unha cacería, os ritos máxico-relixiosos vencellados coas pedras e as bombonas de butano transportadas en carretilla... todo suma neste soberbio caleidoscopio no que hai espazo para a festa e para a crueldade, para a vida e para a morte. Intelixente e perfeccionista, Oliver Laxe soubo corrixir algúns aspectos conflitivos para acabar amosándonos unha obra depurada e fermosa, que desvela e confirma o esperanzador talento dun cineasta cuxos pasos deben ser seguidos con máxima atención. ¶