"Coida, Señor, dos cativos. Vergoña debera darlle ao mundo dedicar un día coma o de Nadal a un só deles, para logo deixar que todo siga igual que sempre. A miña alma conmóvese cando vexo a maneira en que os pequenos aceptan a súa sorte. Coida, Señor, dos cativos. O vento sopra e a chuvia é fría. Pero eles todo o soportan..."

Non deixa de resultar curioso que un actor británico que detestaba cordialmente aos nenos optase para o seu debut na dirección pola adaptación dun texto profundamente americano e con protagonistas infantís. É algo sorprendente, pero por outra parte toda a película é de seu ben estraña.
The night of the hunter é unha obra insólita dentro dos convencionais parámetros de produción do Hollywood dos anos cincuenta, que amosaba unha certa preferencia polos grandes orzamentos e o delirio kitsch do cine de
tetas e togas.
The night of the hunter é, para empezar, unha excelente novela de Davis Grubb que inexplicabelmente non se editou en España até hai uns poucos anos. A novela contén realmente todas as boas ideas que aparecen na película, na que permanecen frases intactas, e isto debemos atribuílo ao talento do home encargado da adaptación, James Agee, el mesmo un soberbio novelista. Dubido moito que siga en catálogo
Unha morte na familia, libro polo que obtivo postumamente en 1957 o Premio Pulitzer e que retrata con prodixiosa minuciosidade a unha familia sacudida pola morte do pai en accidente. Quen teña a posibilidade de ler esa estupenda novela decatarase de que Agee era a persoa adecuada para traspasar á linguaxe do cine a prosa emocionada de Davis Grubb.

A película ten unha forte carga alegórica e alude de forma directa ou metafórica a múltiples pasaxes da Biblia, pero ao mesmo tempo por ela pasea o espírito de Charles Dickens e de toda a narrativa victoriana, cun exquisito toque de elegancia gótica.
The night of the hunter é o mellor achegamento que o cine fixo ao universo infantil; non deixa de ser unha revisión dos mitos máis clásicos, con ogros malvados e fadas benéficas aos que se lles deu unha cruel volta de parafuso. De fondo, a paisaxe da América profunda desangrada pola crise do 29, coa estampa demoledora dos nenos pedindo para comer á porta das casas, como se mesturásemos a picaresca bucólica de Mark Twain co discurso incendiario de John Steinbeck.

As referencias multiplícanse no plano visual. Poucas películas na historia ocupáronse con tanto detalle e de forma tan intencionada de crear unha imaxinería que deixa ao espectador conmocionado na súa butaca. A clave está sen dúbida en que
The night of the hunter fusiona a pracer elementos estéticos e puramente emocionais, xogando cos nosos sentimentos máis primarios como só pasaba nas mellores obras de Frank Capra. É moi representativa toda a secuencia do río, chea de imaxes fortemente simbólicas. Os nenos foxen do predicador encarnado por Robert Mitchum, que evoca nos seus esaxerados movementos ao mesmísimo monstro de Frankenstein; esa persecución ten un ritmo moi vivo, pero no momento en que os cativos chegan ao río o tempo ralentízase e alcánzanse intres de absoluta paz, reforzada pola voz que entoa unha canción infantil. Ao longo dese abraiante paseo en barca iremos vendo en primeiro plano ras, tartarugas, lebres ou mouchos, que converten cada plano nunha imaxe dun libro infantil, no punto intermedio entre a inocencia e a perversidade. Cando finalmente paran nunha casa na beira do río dentro da cal óese a unha nai cantando unha nana para o seu fillo a emoción desbórdase definitivamente. A casa é unha simple forma recortada e nela non vemos máis que a sombra dunha gaiola que contén un paxaro. Confeso a miña absoluta incapacidade para ver ese momento sen chorar.
The night of the hunter xoga constantemente coa idea do enfrontamento entre o mal absoluto e a sufrida bondade. Robert Mitchum é a encarnación física da corrupción moral, sen ningunha clase de matices, pero a poderosa presenza do xenial actor, que gozou abondo co seu personaxe, fai del un ser maliciosamente atractivo. Enfronte está Lillian Gish, figura maternal á que é imposíbel resistirse; é
unha árbore firme con ramas para moitos paxaros, bondadosa e cunha inacabábel capacidade de entrega. O personaxe de Shelley Winters, pola contra, carece de vontade e niso radica a súa perdición. O plano do seu asasinato é fermoso, xeométrico e abstracto, aínda que sen discusión é preferíbel a belísima imaxe do seu corpo no coche baixo o río, quizá o momento estéticamente máis deslumbrante de toda a metraxe. Nada disto funcionaría sen o excepcional traballo fotográfico de Stanley Cortez, que arrinca ao branco e negro todas as súas posibilidades.
É fundamental nesta película a banda sonora, repleta de cantos infantís e relixiosos que engaden poder alegórico á fita. A música de Walter Schumann é evocadora e potente e subliña con exquisitez os momentos máis emotivos. Non podo esquecer aos dous nenos protagonistas, Billy Chapin e Sally Jean Bruce, de cuxa actuación ocupouse especialmente Robert Mitchum dada a escasa capacidade manifestada a ese respecto polo director. Transmiten á perfección todas as emocións, case sempre interiorizadas, dos seus personaxes.
Pouco máis queda por dicir. Só me resta recoñecer que esta é a película que eu prefiro entre todas cantas se rodaron. Iso, e renderme unha vez máis á súa escena final, con ese monólogo memorábel de Lillian Gish mirando a cámara mentres prepara a comida e reparte os agasallos de Nadal.
Lord, save little children. You'd think the world would be ashamed to name such a day as Christmas for one of them and then go on in the same old way. My soul is humble when I see the way little ones accept their lot. Lord, save little children. The wind blows and the rain's a-cold. Yet they abide...
¶