um (telegráfico)
Un filme indescriptibelmente parvo, ideal para ser proxectado en xeriátricos de todo o mundo (
The world's fastest Indian). Un prodixio de emocións case abstractas, a derradeira obra mestra de Carl Dreyer, un dos máis grandes cineastas da historia (
Gertrud). Un título mítico de Robert Rossen cun Jackie Gleason impagábel (
The hustler [O buscavidas]). Unha mala película do Vietnam que non fala do Vietnam senón das Malvinas (
Iluminados por el fuego). Un documental escalofriante que é, sen dúbida, unha das mellores películas estreadas neste 2005 (
Darwin's nightmare [O pesadelo de Darwin]). Unha obriña menor que disfraza de multiculturalismo a súa alarmante ausencia de ideas (
Sud Express). Unha comedia
indie que eu considero moi decepcionante e Cesare
un clásico moderno (
Me and you and everyone we know). O novo de Kim ki-duk, un director disque xenial cuxa grandeza eu non acabo de pillar (
Hwal [O arco]).
dois
Quizá sexa eu o raro, pero posto a escoller entre ver a unha nai facendo queixos ou, por exemplo, a uns
adolescentes trosmas facendo de adolescentes trosmas, eu fico coa primeira opción.
A cova do can amarelo, o segundo traballo da directora Byambasuren Davaa, a mesma que hai uns meses foi nominada ao Oscar na categoría de documental por
A historia do camelo que chora, retrata de maneira case documental a vida dunha familia nómade que pasa os veráns nun val illado de Mongolia. No filme, é certo, non sucede case nada, cousa que lles amola un chisco a algúns
partidarios dos pastelóns, pero deixa unha agradábel sensación de verdade, en boa parte polo extraordinario traballo coa nena protagonista, un prodixio de naturalidade e graza que xustifica por si só a visión dunha película ben valiosa.
tres
O mellor filme de Peter Greenaway é, tamén, un dos máis interesantes e profundos da historia do cinema.
The baby of Macon (O neno de Macon) narra a escenificación, barroca e deslumbrante, dun auto sacramental, sen que cheguen a quedar claras as fronteiras entre o que é realidade e o que é representación. O fío argumental da obra é a explotación dun neno cuxo nacemento é considerado un milagre nunha vila convertida desde hai anos nun ermo de miseria e desesperanza. A riqueza visual característica no cineasta británico acada nesta peza uns resultados especialmente brillantes, cun tratamento formal que por unha vez non resulta gratuíto e que encaixa como unha luva cos temas a tratar.
O neno de Macon é unha película incómoda que fala de cuestións incómodas, un ensaio sobre o mal en todas as súas formas: a cobiza, a hipocresía, a violencia inútil, o fanatismo. Hai nela un feixe de momentos inesquecíbeis, pero eu elixiría o máis célebre e comentado de todos, a longa secuencia das 208 violacións da protagonista, Julia Ormond, un castigo suxerido polo personaxe de Cósimo Médici (Jonathan Lacey) nunha demostración de perversa inxenuidade. A violación, que debera ser simulada pois forma parte da representación pero acaba sendo brutalmente real, fica fora dos ollos do espectador por mor dunha pudorosa cortina, e a partir dese intre o plano empeza a afastarse ao compás duns berros de dor. Greenaway desvía a atención cun sofisticado movemento de cámara milimetricamente medido que nos leva por outras partes do escenario; crea distancia entre nós e a criminal tortura, convertíndonos en espectadores pasivos dun acto violento, algo que nos sucede en moitas ocasións pero do que non sempre somos ben conscentes. Cando a cámara volve ao punto de partida, a muller xa está morta, e así ficará para sempre, como sucede tamén co fillo do bispo (Ralph Fiennes), encarnación do pensamento crítico arrastrado pola paixón, presentados ao final os seus corpos aos asistentes á obra que á súa vez víranse para saúdarnos a nós mesmos, os asistentes ao filme, nun xiro definitivo especialmente revelador.
O neno de Macon é unha película non sempre comprendida, atacada ferozmente xa desde a súa primeira proxección no
Festival de Cannes do 93, algo ao que parecen estar condenadas todas as
obras que asumen riscos fuxindo dos atallos convencionais.
¶
