Sen a mais mínima dúbida é o
dramaturgo británico
Harold Pinter, entre todos os galardoados co Nobel de Literatura, quen ten unha relación mais estreita e persistente
co mundo do cinema. As primeiras notas de prensa tralo anuncio do premio citaban repetidamente o seu guión para o filme de Karol Reisz
The French Lieutenant's Woman, polo cal recibiu a súa primeira nominación ao Oscar, feito que se repetiría dous anos despois con
Betrayal, sen éxito para el en ambos casos. Algo mais de tempo tardaron algúns en lembrar que era Harold Pinter o guionista de varios dos mais celebrados traballos de Joseph Losey no seu exilio británico, como
The Servant,
Accident e
The Go-Between, que
algunha televisión pública debería rescatar urxentemente. Pinter mesmo chegou a dirixir unha película,
Butley, e apareceu en varias como actor, a última
The Tailor of Panama, e un pouco antes na excelente adaptación que fixo Mike Nichols para a HBO da obra
Wit, onde facía do pai da protagonista, Emma Thompson.
Pinter non é, nin moito menos, un caso único. Consultando unha base de datos como
IMDB un acaba descubrindo nomes tan inesperados como os de
Elfriede Jelinek,
Pearl S. Buck ou
Gunter Grass, que disque botou unha man cos diálogos de
Die Blechtrommel (O tambor de folla de lata). Non tan ignorado é o labor como guionistas de
Gabriel García Márquez e
Naguib Mahfuz, aínda que os seus filmes resulten na inmensa maioría dos casos completamente descoñecidos. O italiano
Dario Fo fixo tamén cinema e televisión, e a primeiros de novembro poderemos velo no estupendo documental de Sabina Guzzanti
Viva Zapatero!. Outro rebelde do teatro,
Samuel Beckett, está detrás de
Film, unha das últimas aparicións na pantalla de Buster Keaton. O novelista americano
Saul Bellow asomou nunha das obras maiores de Woody Allen,
Zelig, e
Camilo José Cela fixo o propio nun filme infinitamente menos valioso,
La Colmena.
Quizá algúns de vostedes saiban que
George Bernard Shaw gañou por
Pygmalion un Oscar de Hollywood trece anos despois de obter o Nobel, e que o escritor irlandés considerou iso case un insulto. Non gañou o Oscar, e tanto ten porque con certeza non o recollería,
Jean Paul Sartre, nominado en 1957 por
Les Orgueilleux. Tampouco tivo esa sorte
John Steinbeck, e iso que estivo proposto aos premios da academia en tres ocasións, polos argumentos de
Lifeboat, de Alfred Hitchcock e
A Medal for Benny, e logo polo guión de
Viva Zapata, de Elia Kazan, con quen tamén colaborou en
East of Eden aínda que non estea acreditado. Outro dos guións de Steinbeck é o de
La Perla, que levou ao cinema o inxustamente esquecido Emilio "Indio" Fernández.
O mais grande de todos os escritores-guionistas é, contodo,
William Faulkner. Participou de xeito mais ou menos anónimo en tres grandes películas de John Ford dos anos trinta,
Four men and a prayer,
Submarine patrol e
Drums along the Mohawk, e mais adiante nun famoso melodrama de Michael Curtiz,
Mildred Pierce, e nun título mítico de Jean Renoir,
The Southerner, pero o verdadeiramente salientábel son os guións que escribiu para Howard Hawks, un deles xa despois de recibir o Premio Nobel:
Land of the Pharaohs, filme algo delirante ambientado no Antigo Exipto protagonizado por Jack Hawkins e unha xovenciña Joan Collins, moito antes de converterse na mala de
Dinastía. Dez anos antes,
To have and have not amosábanos a unha Lauren Bacall aprendéndolle a asubiar a Humphrey Bogart, pero a mellor de todas é
The big sleep, versión da novela homónima de Raymond Chandler que acabou sendo unha das mais perfectas pezas do xénero negro. Pouco importa que non entendamos ben de que trata exactamente: nin sequera o entendían os seus autores. Contan que Howard Hawks, non sabendo quen mataba a un dos personaxes da película, pensou en preguntarllo a Faulkner en calidade de guionista. Cando este dixo que el tampouco o sabía decidiron consultalo co propio Raymond Chandler, quen recoñeceu non ter a mais mínima idea respondendo cunha frase clixé:
The butler did it. Foi o mordomo.
Actualización 2006: O turco Orham Pamuk tamén ten un pasado cinematográfico: foi guionista do filme
Gizli yüz, que competiu no Festival de Venecia do 1991.
¶