Nos inesquecíbeis días
que pasei en Donostia asistindo ao seu
Festival de Cinema levei sempre comigo
Caza de rojos, o libro de José Luis Losa que entretivo as miñas viaxes no
Euskotren desde
Zarautz até a
estación de Amara e viceversa. Adquirido xa hai tempo o costume de ler mentres camiño, mesmo aproveitaba os quince minutos de paseo até o Kursaal para ir adiantando algunhas páxinas. Durante esas datas tiven o pracer de falar moito co autor, crítico de cinema de
El Correo Gallego e seguramente o único da prensa galega que merece ser tido en consideración; coincidiamos na maior parte das proxeccións do certame, compartindo con crecente sarcasmo cada nova entrega dunha sección oficial que este ano foi indiscutibelmente mediocre. Nun festival coma este pasas o día enteiro atopando á mesma xente en todas partes, xente que está vendo as mesmas películas que ti e ás mesmas horas e coa que logo coincides recollendo os folletos dos buzóns ou facendo cola para conseguir un ordenador libre na sala de prensa. Se aínda por riba introducimos o poderosísimo efecto socializador que caracteriza a bodrios como
La vida perra de Juanita Narboni ou
Before it had a name, filmes cuxa soa mención fai que asome na cara do interlocutor un inevitábel sorriso de complicidade, poden entender que ao cabo de tres ou catro días un acabe sentindo que coñece de toda a vida a Inma, a de
El Punt, ou a
Juan Zapater e Blanca Oria, cos que te pos de cháchara unha noite calquera e descobres que son amigos de
El Pez, o admirado e encantador blogalita que ten a media humanidade a non mais de tres ou catro
graos de separación. O tempo dá moito de si nun festival de cinema, créanme.
En fin, non era diso do que lles quería falar. O que quería era recomendarlles, esixirlles case, que lean
Caza de rojos, unha obra que eu devorei con xenuino deleite, coa sensación de estar descubrindo unha parte da historia que para os que nos criamos xa en democracia fica tremendamente distante.
Caza de rojos constrúe un retrato da clandestinidade comunista española nos seus anos mais activos, e faino con verdadeiro pulso narrativo, coa solidez e a tensión dunha novela apaixonante. Pero
o que nos conta José Luis Losa non é unha historia de fición, senón un relato real e honesto duns feitos que algúns quererían esquecer. O fío central é a detención e condena a morte de Julián Grimau, un asasinato de estado que Jorge Semprún puxo no debe de Santiago Carrillo na súa premiada
Autobiografía de Federico Sánchez. As voces destas dúas estrelas do antifranquismo, agora algo confusas e teatreiras, están presentes no libro, e tamén as de Javier Pradera, Simón Sánchez Montero, Domingo Malagón
"o único insubstituíbel" ou
Eduardo Haro Tecglen, nomes estes imprescindíbeis para entender un periodo complexo e fascinante.
Fronte á reinvención sistemática do pasado,
Caza de rojos é un exercizo brillante de recuperación da memoria, escrito desde un punto xusto de equilibrio que se afasta tanto de facer un axuste de contas vingativo como de caer na revisión haxiográfica ou nunha desas absurdas
operacións nostalxia infelizmente tan de moda.
¶
