Experimento unha desconfianza esencial ante a Guardia Civil, semellante á que sinto polo exército, a Igrexa e en xeral por todos os corpos que fan da xerarquía un valor en si mesmo; considéroos por definición antihumanos ao reemprazar o pensamento libre pola obediencia debida. Non soporto a estética marcial nin a linguaxe patriótica que foxe de aportar ideas e se limita a repetir consignas. Penso que a morte e a dor son traxedias íntimas e individuais, que non poden ser empregadas xamais como elemento dialéctico. Paréceme que en moi raras ocasións a morte ten un certo compoñente heroico; as mais das veces é simplesmente unha desgraza, que xa é dabondo.

Inaugurouse hai uns días na Coruña unha exposición que leva por título La Guardia Civil frente al terrorismo. Por la libertad. Por las víctimas. A mostra oferece ao visitante vídeos de funerais, fotografías de gardas civís asasinados e portadas de xornais que recollen noticias sobre atentados, mas con certeza a peza principal é a reconstrución do zulo no que foi retido o funcionario de prisións Ortega Lara durante os mais de cincocentos días que durou o seu secuestro, unha salvaxe solución habitacional que dá a medida do sentido da xustiza e a liberdade da banda terrorista ETA. Os paneis informativos aparecen adornados con frases de diferentes personalidades públicas, frases que serven mais para calmar as conciencias proprias que para buscar o obxectivo único e irrenunciábel da paz.

Desde a distancia que me dá non ser vítima nin verdugo podo dicir que o único argumento que se exhibe estes días en Durán Loriga, 10 é o do rancor, e ese non me parece un argumento digno de compartir espazo físico cunha biblioteca. Porque un discurso que se sustenta en mortos pode ser respondido con outros mortos diferentes; porque fronte ao zulo de Ortega Lara cabe expoñer a sala de interrogatorios do cuartel de Intxaurrondo, e así suma e segue, nun reconto inacabábel de danos colaterais que só é útil para aqueles que tiran beneficios da dor allea, ben porque se adican profisionalmente a ela ou ben porque dela obteñen alimento intelectual.

Que non lles caiba dúbida algunha: vaia toda a miña solidariedade cara os que sofren, cara os que ven esnaquizados os seus dereitos fundamentais, estean onde estean. Pero tamén teño ben claro que desde a contemplación alporizada do pasado non hai xeito de construír un verdadeiro futuro de paz e esperanza. ¶