En 1996 unha longametraxe documental que se achegaba ao fascinante mundo dos insectos superou na Franza, para satisfación da carteira e do xigantesco ego do seu produtor Jacques Perrin, a colosal cifra de tres milhóns de espectadores (evitarei a vergonha comparativa omitindo o número de entradas vendidas en España). Microcosmos: Le peuple de l'herbe era o primeiro trabalho para o cine dunha parelha formidável, Claude Nuridsany e Marie Pérennou, que con el definiu un xeito moi especial de entender o xénero, apostando pola forza poética e narrativa das imaxes e prescindindo do didactismo ramplón das producións televisivas. Para o seu segundo filme decidiron asumir o ousadísimo repto de enfrentarse en tan só oitenta minutos ao nascimento da vida. Xénese (Genesis) pasou inxustamente inadvertida en meio da apertada axenda do último Festival de Donostia, de tal forma que ao seu pase moi poucos críticos se prestaron a acudir. Síntoo por eles; non só perderon unha fita deslumbrante senon tamén unha interesantísima rolda de prensa, moito mais viva do que coubera presaxiar en virtude das escasas butacas ocupadas.

Un brilhante inicio con cristais de vitamina A filmados a través dun microscopio con luz polarizada serve de perfeita introdución ao que o filme vai depararnos. Xénese renuncia ao uso de efeitos dixitais e decántase con indescriptível eficacia por trucos artesanais, valéndose de fume ou de pompas de xabón para criar inxeniosas analoxias. As ideas multiplícanse en cada fotograma construindo unha rede inagotável de suxerentes referencias: "Baseámonos en dados científicos para os transformar nunha especie de mitoloxia moderna. Queríamos devolverlhe o sentido de encantamento a unha ciencia que tamén pode alimentar a imaxinación colectiva con imaxes tan potentes como as que transmiten os mitos, como a Terra vista desde o espazo ou un feto humano no útero da sua nai". Asi, a ecografía de altísima resolución que nos amosa os acenos e movimentos dun bebé no ventre materno ou as imaxes do nascimento dun pito visto desde dentro do ovo énchense de forza simbólica, como se estas cenas non acontecesen nunca antes e estivesen producíndose por vez primeira diante dos nosos olhos agradecidos. De feito, todo o filme se caracteriza por un luminoso primitivismo, convertendo en protagonistas a seres que a priori non nos semelhan moi cercanos e cos que atopamos vínculos desconcertantes. A danza amorosa dos cabalinhos de mar, a serpe come-ovos, o combate das iguanas marinhas ou ese insólito peixe que pesca introdúcennos nun mundo intemporal ao que non nos sentimos alheos, nun fermoso exercicio de reconciliación coas nosas orixes. A vida é a historia mais bela do mundo, e en Xénese adopta a forma dun relato ancestral narrado por un griot, un contacontos africano ao que dota de voz e de presenza o espléndido Sotigui Kouyaté, apoiado pola fantástica envoltura sonora criada por Laurent Quaglio e a maravilhosa música de Bruno Coulais.

Carente aínda, por suposto, de data exacta de estrea, cousa que ha de ocorrer ao longo do próximo ano 2005, Xénese é unha obra mestra incontestável e inspiradora, pero por riba de todo é unha leción de fraternidade:

"Os títulos de crédito din: estar vivo é urdir unha historia desde un comezo que non lembramos até un final do que non sabemos nada... Queríamos ser puramente materialistas. A materia xa está feita de sonhos, poesía, perguntas e metafísica, xa que neste grande ciclo de recombinacións sucesivas os átomos criados pouco despois do Big Bang son inmortais e o seu número invariável: reciclados dun ser a outro, pasan da area ás nubes, despois se cadra a un rostro, e despois podemos atopalos nun río. Soa como un poema Sufí. De feito, estamos formados polo mesmo material que o mundo, as estrelas, as nubes e as montanhas. Temos unha afinidade esencial co mundo."


Aviso importante: Faltan catro días para a chegada de 2046 ¶