Hoxe 22 de agosto cumpre 101 anos a directora de cine alemá Leni Riefenstahl, ben coñecida por ser autora de dous documentais xustamente célebres, Triumph des Willens e Olympia. As especiais conexións da Riefenstahl cos dirixentes nazis en xeral e con Hitler en particular dan para longos debates; nas súas interesantes memorias ela dá o seu particular ponto de vista, atribuíndose unha inxenuidade que, honestamente, non lle encaixa nada. Ao mesmo tempo que a ela se lle outorgaban medios extraordinarios para rodar xuntanzas nazis ese réxime do horror estaba pechando a cidadáns en guetos e forzando a milleiros de seres humanos ao exilio. Parece difícil crer que ela, ou calquera outro alemán ben informado, non fose ben consciente do que estaba pasando. En verdade, se Fritz Lang marchou correndo do país en canto recibiu as primeiras propostas de colaboración por parte de Goebbels e ela, porén, accedeu a traballar para o partido, debe ser porque entre Leni e Fritz había certas diferenzas, e non só de estilo. Foran cales foran as súas implicacións, o certo é que nas investigacións posteriores á fin da guerra a Riefenstahl ficou eximida de culpas, o cal non evita que cada un poida sentir certas dúbidas sobre a súa ética. Penso que ela foi ante todo unha gran creadora de imaxes á cal se lle deron unhas oportunidades que non soubo rexeitar. Desde un ponto de vista estilístico, ninguén pode negar que sacou un proveito extraordinario delas.

O personaxe de Leni xenera unha permanente fascinación. Xentes tan diversas e tan pouco sospeitosas de fascismo como Charles Chaplin ou Jean Cocteau profesaban admiración polo seu labor; con Cocteau estivo a piques de traballar nun dos moitos proxectos que ideou e que ao final se viñeron abaixo. Afastada do cine desde que nos anos 50 acabou Tiefland, iniciada case vinte anos atrás, emprendeu unha lembrada carreira como fotógrafa. Nesa mesma década viaxou a África e conviviu coa tribo dos Nuba; alí volvería unha e outra vez, e desas viaxes saerían varios volumes de fotografía que coñecerían ampla difusión por todo o mundo. Susan Sontag non perdeu ocasión de dicir que Leni seguía facendo uso dunha estética nacionalsocialista, recreándose nos corpos perfectos de bravos loitadores e no fermoso primitivismo dos bos salvaxes. Posibelmente non lle faltaba razón, pero o caso é que as fotos son excelentes. A cineasta non se detivo aí: cando contaba con setenta e dous anos decidiu aprender a mergullar. As súas experiencias submarinas deron pé a novos libros igualmente vistosos cos que foi ocupando a súa portentosa ancianidade. Tempo tivo tamén de coñecer ao xove Horst Kettner, uns corenta anos máis novo que ela, cousa que non impediu que el se convertise no seu acompañante no sucesivo. Cunha saúde de ferro que até lle permitiu sobrevivir a un accidente de helicóptero hai só uns anos, ben perto de cumplir un século de vida, Leni non deixou nunca de facer cousas altamente inusuais en xente da súa idade. O último que sabemos dela é que participou estreitamente na selección de imaxes para a edición dun libro antolóxico lanzado por Taschen.

Eu sempre sentín curiosidade pola vida da Riefenstahl, chea de misterio e de paixón. Pero nada na súa vida, malia ser longa e intensa, inspira tanto interese como as películas que deixou para a historia, como Das bleue Licht ou a curtametraxe Tag der freiheit, e por suposto as xa citadas Triumph des Willens e as dúas partes de Olympia, Fest der Völker e Fest der Schönheit. O seu talento fica á altura da súa lenda. Mentres ela estea viva a súa lenda seguirá crecendo, facendo case imposíbel separar os seus méritos cinematográficos das perigosas amizades que cultivou. É a pesada carga do mito. A maravillosa e horríbel vida de Leni Riefenshtal. ¶