Tiña pensado colgar aquí a lista completa de premiados, pero deume pereza. As catro horas de cerimonia puideron comigo, e non sei cando me darei recuperado. Non é unha sorpresa: sempre foron así. Mesmo aquel ano tan manifeirante, con todos berrando Non á guerra e Nunca máis. Tamén aquela foi unha gala penosa.

Penosa, si, pero descriptiva. As cerimonias serven para iso: un pode compartir ou non os gustos das diferentes academias e organizacións que entregan premios, que en xeral non soen arriscar moito nas súas eleccións e apostan por un certo conservadurismo estético e temático. Pasa aquí e alá, e así se explica que hai uns anos Ron Howard gañase un Oscar ao mellor director por aquela birria da Mente maravillosa superando ao Robert Altman de Gosford Park e ao David Lynch de Mulholland Drive. Con esas cousas xa contamos, pero alén diso é innegábel que este tipo de actos son un bo menú degustación do que cada cinematografía pode ofrecernos. Do que hai de bo e do que hai de malo. Xogando, en xeral, sobre seguro, pero permitíndose de cando en cando algunhas liberdades. No 2005 o cinema español alardea dunhas cifras máis ou menos positivas, cun pequeno crecemento na recadación e no número de espectadores, e sobre todo cun significativo aumento na cota de pantalla, causada pola espectacular variación na cifra de entradas vendidas do cine americano, 25 millóns menos no 2005 que no 2004. Todos eses números son moi discutíbeis, porque moito cine ianqui chega a nós con pasaporte europeo, grazas ás coproducións, e porque, no fondo, para o espectador medio que Match Point sexa británica en vez de americana non lle afecta nada: percíbea, con boa lóxica por outra parte, como unha obra "de autor", e dun autor americano, neoiorquino por máis datos. Os franceses tamén acostuman a considerar como propio a Almodóvar, pero o certo é que é tan manchego coma o queixo.

As cifras españolas tamén teñen moito que roer, pois dos algo máis de cen millóns de euros obtidos nas billeteiras polas películas producidas nesta parte do planeta, case un terzo foi recollido por dous únicos filmes: o inevitábel Torrente 3 (18 millóns) e a españolísima O reino dos ceos (12 millóns), de Ridley Scott, aquela historia das cruzadas protagonizada por Orlando Bloom. Seguido delas vén Princesas, de Fernando León, un exemplo de filme de longo percorrido que recadou uns fantásticos seis millóns de euros. 7 vírgenes foi un éxito sorpresa (perto dos cinco millóns), sacándolle boa vantaxe a La vida secreta de las palabras (2,6 millóns) e á ridícula Obaba, con 2,2 millóns, vencidas estas dúas tamén por Camarón e Habana Blues.

Iso é o que temos, e iso foi o que reflectiron os Goya. Podemos queixarnos da inexplicábel ausencia de El cielo gira, de Mercedes Alvárez, nin sequera presente na categoría de documental, pero, en esencia, o que amosaron os Goya foi o que había. Se non hai máis, haberá que aguantarse. O absurdo, o demencialmente absurdo, é que Academia volva perder a ocasión de achegarse a novos espectadores facendo da gala de entrega de premios un bo "spot publicitario" dos seus produtos. Porque ¿quen pode sentir o máis mínimo interese polo cine español vendo unha cerimonia coma a de onte, cun guión lamentábel, por non dicir que inexistente, cunha presentadora, Concha Velasco, completamente perdida, cunha realización torpe en grao máximo, que amosaba uns rostros calquera tiveran ou non algo que ver co que acontecía no escenario? Quen pode ter confianza nos actores españois cando os que amosan máis naturalidade na entrega de galardóns son xustamente dous directores, Álex de la Iglesia e Santiago Segura, e os demais actúan como se lles acabaran de explicar o que teñen que facer? Como é posíbel, vinte anos despois, que as galas se estendan sen necesidade até as catro horas, relegando os premios relevantes para a madrugada, cando a maior parte dos espectadores xa están durmindo? O divertido é que logo lle botan as culpas aos discursos de agradecemento, e sae Juan Luis Galiardo facendo unha piada e pedindo brevidade. Acaso que a gala sexa soporífera ten que ver con que os técnicos de son, ou os autores de cortos, aproveiten lexitimamente os seus segundos de gloria televisiva para dicirlle ás súas familias que as queren moito? Os premios outorgados non chegan a trinta; supoñendo dous minutos de agradecementos -que é unha barbaridade que case nunca chega a darse-, sae unha hora en total, como moitísimo. Quen é o culpábel das outras tres? Quen é o responsábel de que haxa infinidade de tempos mortos, de absurdas baixadas polas escaleiras? Non viron nunca as galas dos Oscars? Terémoslles máis ou menos simpatía, odiaremos máis ou menos a Banderas esnaquizando unha canción de Jorge Drexler (e a Beyoncé destruíndo a lingua francesa), pero hai que recoñecer que o acto está impresionantemente ben medido. Pode ter, ás veces, un pésimo gusto, pero a realización é exemplar, sen un só minuto perdido: todo está no seu sitio, todos parecen saber ben os seus guións, todo parece ter sido ensaiado moitas veces. E aquí? Aquí, que?

E os premios, pois iso, que lles vou contar que aínda non saiban? Que gañou Isabel Coixet, que é ao cine o que Amaral á música, e que Obaba, a elixida polos académicos para representar a España nos Oscars, saeu do Palacio de Congresos cun só premio, do que se deduce que co paso dos meses foi deixando de gustarlles. E pouco máis. Os vestidos e iso xa os verán logo no Hola. ¶